Od ponad 10 lat życie polskich rybołowów można śledzić dzięki transmisjom online z kamer zamontowanych przy gniazdach, na terenach trzech nadleśnictw: Lipka w pilskich lasach, Jedwabno w Puszczy Napiwocko- Romuckiej i Nadleśnictwa Barlinek w borach Tucholskich. Do Jedwabna powróciły już obydwa ptaki, które szykują się obecnie do sezonu lęgowego.
W pozostałych dwóch gniazdach spodziewamy się powrotu rybołowów lada dzień!
Rys: Tomasz Samojlik
Rybołów (Pandion haliaetus) jest jednym z najrzadszych gatunków ptaków szponiastych w Polsce. Choć ptaki tworzą pary na długie lata i sezon spędzają wspólnie, to migrują osobno. W sierpniu z gniazda pierwsza wylatuje samica, a dopiero kilkanaście dni po niej samiec wraz z młodymi. Wiosną to również on wraca do gniazda pierwszy a partnerka dopiero później, gdy gniazdo jest już przez niego „odświeżone”. Tak też stało się w przypadku barlinieckiej pary, którą od kilku dni możemy oglądać na kanale YouTube.
W 2016 r. kiedy Lasy Państwowe i Komitet Ochrony Orłów rozpoczynały wspólny projekt „Ochrona rybołowa Pandion haliaetus na wybranych obszarach SPA Natura 2000 w Polsce”, krajowa populacja tego gatunku szacowana była na 27 par. Dzięki prowadzonym w projekcie działaniom , doczekaliśmy się upragnionego efektu! Obecną populację szacuje się na 40 par.
Realizacja projektu przypadała na lata 2016 - 2021. Obejmowała aż 41 nadleśnictw i zakładała m. in. identyfikację wszystkich stanowisk rybołowów położonych na obszarach Natura 2000
i czynników stanowiących dla nich zagrożenie, badania nad migracją z użyciem loggerów, warsztaty z właścicielami stawów rybnych i budowę 282 sztucznych gniazd (na drzewach oraz słupach wysokiego napięcia), które młode pary powoli zaczęły zajmować. Dodatkowo zawiązano ścisłą współpracę z przedstawicielami Niemiec, Szwecji, Finlandii oraz Szkocji dzięki której nastąpiła wymiana doświadczeń oraz najlepsze praktyki. Aktualnie projekt jest w trakcie utrzymania trwałości a leśnicy i przyrodnicy z Komitetu Ochrony Orłów w dalszym ciągu będą dokładać starań, by utrzymać osiągnięte efekty.
Mamy potwierdzenie, że przygotowane sztuczne gniazda są chętnie zasiedlane przez ptaki. W minionym sezonie 2024 roku wykluło się w nich aż 30 piskląt rybołowa. Sukces lęgowy ukształtował się na poziomie nieco niższym od średniej wieloletniej
i wyniósł 60%. Z prowadzonego monitoringu wynika, że ptaki w dalszym ciągu preferują gniazda na terenie północno-wschodniej oraz północno-zachodniej Polski, choć poza stanowiskami stworzonymi podczas realizacji projektu, rybołowy utworzyły własne gniazda na terenie dyrekcji olsztyńskiej, białostockiej i szczecińskiej.
Wyniki wskazują też, że po trwającym przez wiele lat spadku liczebności populacji rybołowa w Polsce z jednoczesnym kurczeniem się areału lęgowego nastąpiło odwrócenie obu trendów w ostatnich sezonach. W roku 2024 lęgowe ptaki odnotowano aż w 42 rewirach, a nie jak do tej pory w 40.
Okazuje się również, że z przygotowanych gniazd coraz częściej korzystają również sokoły wędrowne, jak w przypadku tych na terenie Nadleśnictwa Bogdaniec, Kłodawa i Dębno (teren RDLP w Szczecinie).
Według danych z Monitoringu Ptaków Polski (http://monitoringptakow.gios.gov.pl/strona-glowna.html) liczba gniazdujących par rybołowów w Polsce rośnie. Każda nowa para ptaków to ogromny sukces i bardzo cieszy fakt, że leśnicy mają w tym swój udział.
Wszystkie trzy transmisje online można dostępne są na platformie YouTube:
- Transmisja z gniazda w Nadleśnictwa Jedwabno, do którego kilka dni temu wróciły obywa ptaki:
https://www.youtube.com/watch?v=bftINhURj8E
- Transmisja z gniazda w Nadleśnictwa Barlinek z Borów Tucholskich:
https://www.youtube.com/watch?v=4J_9Mrbn0gY
- Transmisja z gniazda w Nadleśnictwa Lipka – tu wciąż czekamy na przylot samca. Spodziewamy się go w każdej chwili!
https://www.youtube.com/watch?v=TXfcSNku0Xg
